ოქსფორდ მედიქალ ჯორჯია

"სწრაფვა წინსვლისკენ, სიახლის ძიება, ჯანმრთელობის გაუმჯობესებისა და პაციენტის ბედნიერი თვალების ხილვა"-ასე იწყება ოქსფორდ მედიქალ ჯორჯიას საიტზე კლინიკის მისიის და თვალთახედვის გაცნობა მომხმარებელთათვის.
საიტმა და რეკლამამ ფრიად მომხიბლა და გადავწყვიტე ამ კლინიკის გინეკოლოგთან მივსულიყავი.

სიტუაცია ფრიად სასიამოვნოა, ექიმი ყურადღებიანი, კლინიკა სუფთა, ფასები ნორმალური, ანუ პირველმა შეხვედრამ ძალიან კარგად ჩაიარა. კლინიკით აღფრთოვანებული დავბრუნდი სახლში. პრობლემები იქ დაიწყო, როდესაც უკვე ექიმმა სამკურნალო პრეპარატები გამომიწერა.

ალბათ პრობლემები არც იქნებოდა მაგრამ ეგეთი სულელური თვისება მაქვს, წამლის მიღების წინ ყოველთვის ვკითხულობ წამლის ინსტრუქციებს: ჩვენებას, დოზირებას და ა.შ. ხოდა ერთ-ერთი წამლის ინსტრუქციაში ამოვიკითხე რომ იმ ჩვენებაზე, რაც მე მქონდა, რეკომენდირებულია კაფსულის ერჯერადი მიღება. მანდამაინც წამლის რეკომენდაციებს არ დავუჯერე, ჩავთვალე რომ ამ არაჩვეულებრივი კლინიკის ექიმი ზედმეტს არაფერს გამომიწერდა. ერთ შეფუთვაში 2 კაფსულა იდო. როდესაც კაფსულები ამოვიღე ზედ დიდი წითელი ასოებით ამოვიკითხე რომ მეორე კაფსულის მიღება ზუსტად 1 კვირაში შეიძლება და არა ადრე. კვლავ ჩავხედე ექიმის გამოწერილ რეცეპტს და ვნახე რომ კვირაში სამი კაფსულა მაქვს გამოწერილი.

მეორე პრობლემას კი ის წარმოადგენდა რომ აფთიაქში ერთ-ერთი წამალი, რომლის 5 ერთეული მქონდა დანიშნული, არ მომყიდეს. აფთიაქარებმა ეჭვის თვალით შემათვალიერეს ჯერ მე, შემდგომ ჩემი რეცეპტი და ზრდილობიანად მთხოვეს რომ ჩემს ექიმთან გადამემოწმებინა ამ წამლის რაოდენობა, რადგან ესეც ერთჯერადი მოხმარების იყო და საკმაოდ ძლიერი ფორმულა ჰქონდა.

მოკლედ ვურეკავ ჩემს გინეკოლოგს და ვეკითხები როგორ მოვიქცე. როდესაც პირველ წამალზე ვუთხარი, აშკარად ნერვოზულ ქალბატონად ჩამთვალა და აგდებულად მიპასუხა რომ წამალი ზუსტად სქემის მიხედვით არის გამოწერილი:
- მაგ წამალს სქემა არ მოყოლია თუ ვერ იპოვნეთ? მე ზუსტად გინეკოლოგიური მიზნებისთვის განკუთვნილი სქემის მიხედვით გამოგიწერეთ!-იმდენად თავდაჯერებული ადამიანის ტონით მითხრა, უეცრად შევცბი და შემრცხვა რომ სქემა ვერ ვიპოვე და თემა მაშინვე მეორე წამალზე გადავიტანე, რომელიც უბრალოდ აფთიაქში არ მომცეს.

-ვახ, ეს როდის მერე დაიწყეს აფთიაქებში რომ წამალს არ ყიდიან?თუ ასეთი კომპეტენტური ხალხი უზით მაშინ მათ კითხეთ და ნებისმიერი სხვა წამალი მოგცენ, მე უბრალოდ ეს დაგინიშნეთ და ასე ჩავთვალე მიზანშეწონილად, რამდენი ადამიანიც არის იმდენი აზრია, შეგიძლიათ სხვა მიიღოთ, რისი შიშიც არ გექნებათ!-ცინიკურად მიპასუხა ქალბატონმა. აღარ ვიცოდი რა მეპასუხა და სასწრაფოდ დავკიდე ყურმილი.

ხოდა ახლა, წამლის ყუთიც გადავქექე, დავგუგლე კიდევაც და ვერანაირი სქემაც ვერ ვიპოვე ამ წამლის გინეკოლოგიური გამოყენების შესახებ, საერთოდაც, წამალი მხოლოდ გინეკოლოგიური გამოყენებისაა და ზედ მითითებული ყველა ჩვენება გინეკოლოგიურ ჩვენებებს ეხება.

წინა პოსტშიც დავწერე, რა თანხა გადავიხადე ამ წამლებში, რომლიც ნახევარზე მეტი სავარაუდოდ სულაც არ მჭირდება. ახლა თავიდან უნდა გადავეშვა ნორმალური ექიმის ძიების ბადეში და გამოვკითხო ყველა დეიდაშვილის ცოლის გარე ბიძაშვილი, შემთხვევით ხომ არ ყავთ ვინმე მამიდაშვილის მაზლის და, რომელიც კმაყოფილია თავისი გინეკოლოგით და შეუძლია რეკომენდაცია გაუწიოს ჩემთან, ანუ ექიმის ძებნის old school მაგრამ გამოცდილი, საბჭოთა ქალების მიერ აპრობირებული და დამოწმებული ხერხებით უნდა წავიდე.

ისე გამიგია ჟორდანიაში კარგი, ძველი სკოლა იყოო გინეკოლოგებისო.

ხვალ ალბათ მივაკითხავ ოქსფორდ მედიქალს და მთავარ ექიმთან აუდიენციას მოვითხოვ. beware!!

მედიცინა, მედიკამენტები და ჯანმრთელობის დაზღვევა ანუ How things are done in Georgia

არ მიყვარს აბსტრაქტული, მაღალ-იდეოლოგიური მორალით გაჯერებული პოსტები, ამიტომ პირდაპირ საკუთარი ისტორიებით დავიწყებ.

როგორ კი მშობლების ოჯახს გამოვეყავი, ალდაგის დაზღვევა ავიღე და პირველი 1 წელი სულ ტყუილად ვიხდიდი გადასახადს, არაფერი დამჭირვებია. მეორე წელს უკვე მომიწია დაზღვევის გამოყენება, მაგრამ აღმოჩნდა ეს არც ისე მარტივია როგორც სადაზღვევო ბუკლეტები გვატყობინებენ. როდესაც ჯანმრთელობის პრობლემები გაქვს, ჯერ უკავშირდები სადაზღვევოს ცხელ ხაზს, რომელსაც ევალება ჩაგწეროს პირად ექიმთან. ჯანმრთელობაზე ზრუნვა საქართველოში როგორც წესი მაშინ ხდება როდესაც რამე ძალიან გაწუხებს და ექიმის დახმარება გადაუდებელია. აქ იწყება პირველი პრობლემები. ცხელი ხაზი ცდილობს მაქსიმალურად გადაგიწიოს ექიმთან ვიზიტის ვადა და "ადგილების უქონლობის" გამო ექიმთან 1 კვირის შემდეგ გწერს. თავიდან ამ ფაქტს ეგუები და ექიმთან 1 კვირის შემდგომ მიდიხარ და ხვდები რომ თავდაპირველი ინფორმაცია "დროის უქონლობაზე" საერთოდ არ შეეფერება სინამდვილეს და ოჯახის ექიმებს დრო თავზესაყრელად აქვთ (განსაკუთრებით დღის მეორე ნახევარში), ამიტომ შემდეგ ჯერზე უკვე გაბრაზებული რეკავ სადაზღვევოში და სკანდალით ან დასაზღვევო კომპანიის შეცვლით იმუქრები. ამ შემთხვევაში ოჯახის ექიმთან მეორე დღესვე გწერენ.

ოჯახის ექიმს არაფერი კონკრეტული არ ევალება, უბრალოდ გადაგამისამართებს სხვა ექიმთან და აქ იწყება ბიუროკრატიის მთელი ჯაჭვი:
1)ჯერ გჭირდება ამ სხვა ექიმთან გადამისამართების დოკუმენტები. დაზღვევა გინაზღაურებს მხოლოდ კონსულტაციის თანხას.
2)შემდგომ ექიმი კონსულტაციის შედეგად გაძლევს დოკუმენტებს, თუ რა გამოკვლევა გჭირდება და ამ დოკუმენტებით ბრუნდები ოჯახის ექიმთან.
3)ოჯახის ექიმი გაძლევს დოკუმენტებს რომ ეს გამოკვლევა მართლაც საჭიროა. ამ დოკუმენტებით ბრუნდები გადამისამართებულ ექიმთან.
4)ექიმი გაძლევს დოკუმენტებს რომ ეს გამოკვლევა ჩაგიტარდა, გიწერს მედიკამენტებს და ბრუნდები ოჯახის ექიმთან.
5)ოჯახის ექიმი გიწერს რომ ეს მედიკამენტები მართლაც გჭირდება და გაძლევს დოკუმენტებს აფთიაქში წარსადგენად.
6)ამ ყველა დოკუმენტით მიდიხარ აფთიაქში წამლებზე ფასდაკლების მისაღებად.

ასეთ ტიპის ბიუროკრატიას მოსდევს უამრავი პრობლემები:
1)ამ დოკუმენტებით სირბილი პროვაიდერი კლინიკიდან ცენტრალურ სადაზღვევო კლინიკაში, საკმაოდ დიდ დროს მოითხოვს და ამ საუკუნის შესაბამისი დროის უქონლობის გამო იძულებული ხარ დათანხმდე სადაზღვევოს კლინიკაში მყოფი ექიმის მომსახურებაზე. დრო ამ შემთხვევაშიც დიდი მიდის რადგან გადამისამართებულ ექიმთან ჩაწერილი არ ხარ, ამიტომ გიწევს ჩაწერილი პაციენტების რიგში დგომა. შემდგომ უკან ოჯახის ექიმთან დოკუმენტების სატარებლად კვლავ არ ხარ ჩაწერილი და კვლავ ჩაწერილი პაციენტების რიგში დგახარ.

2)თავად სადაზღვევო კლინიკაში მოქმედი ექიმები მსუბუქად რომ ვთვათ არაკომპეტენტურები არიან და თან ცდილობენ მაქსიმალურად მცირე რაოდენობის გამოკვლევები ჩაგიტარონ. თუ თავად არ ხარ გათვიცნობიერებული სამედიცინო სფეროში და არ იცი რა გამოკვლევებია საჭირო, ადვილად მოგატყუებენ და რამოდენიმე მსუბუქი ანალიზის შედეგად პოზიტიური ცნობებით გამოგიშვებენ.

3)რაც არ უნდა მსუბუქი დიაგნოზი დაგისვან, ექიმი საჭირო მედიკამენტების სიაში აუცილებლად წერს მინიმუმ ერთ პრეპარატს, რომელზეც დაზღვევა არ მოქმედებს და ეს სწორედ ის პრეპარატებია, რომლის თითო აბის/კაფსულის ფასი 15-დან 30-ლარამდე მერყეობს.

თუმცა სარეკლამო ბუკლეტებში მარტივ გამოსავალზეც არის საუბარი. შეგიძლია, ნებისმიერი, სადაზღვევო კომპანიის არაპროვაიდერი კლინიკა აირჩიო, მათთან გაიარო გამოკვლევების კურსი და შემდგომ დოკუმენტების მთელი დასტით სადაზღვევო კლინიკაში მიხვიდე, სადაც ეს კვლევები და დანიშნული მედიკამენტების ფასები აგინაზღაურდება. გადმოცემით ვიცი რომ აქაც არ არის საქმე მარტივად და უფრო ზუსტად ამის შესახებ მომავალში ვისაუბრებ.

ახლა სხვა პრობლემა ჩნდება - მოძებნო, თუნდაც არაპროვაიდერი კლინიკა, რომელსაც შენს ჯანმრთელობას ანდობ. ძებნა, ჩემს შემთხვევაში, იწყება ინტერნეტით, თუმცა, როგორც აღმოჩნდა, ნორმალური საიტი (და ნორმალურში იგულისხმება მონაცემები ექიმებზე, გამოკვლევების ფასები და ა.შ) სულ რამოდენიმე კლინიკას აქვს. ასეთ კლინიკებში გამოკვლევების ფასი ჯერ ხომ ასტრონომიულია, შემდგომ პრეპარატების დანიშვნა უცნაურად ხდება. ნებისმიერ, ყველაზე მსუბუქ დიაგნოზზეც კი ინიშნება წამლები, რომელთა ფასი 50-იდან 100 ლარამდე მერყეობს და ყველაზე ცუდი ის არის, რომ არ იცი, ამ წამლების თანხები აგინაზღაურდება თუ არა სადაზღვევოდან. მეორე პასუხგაუცემელი კითხვა რაც გიჩნდება-საჭიროა კი ეს მედიკამენტები რეალურად? სწორად არის თუ არა გამოწერილი?

გუშინ წინ ვიყავი საკმაოდ კარგად რეკლამირებულ კლინიკაში, 4 წამალში 180 ლარი გადავიხადე, დანარჩენების ფასები გავარკვიე და და მათი ყიდვა მომავლისთვის გადავდე. ნაყიდი პრეპარატები სახლში მოვიტანე და დავიწყე ინსტრუქციები კითხვა. შემდგომ გადავხედე დანიშნულებას და ვნახე რომ დანიშნულებაში მოცემული წამლის დოზები 2-4-ჯერ აჭარბებს ინსტრუქციაში რეკომენდირებულ წამლის დოზებს. აქ კი უკვე გამცრა ტანში თან არ წარმომიდგენია რა უნდა გავაკეთო. კი, ჩემს ექიმს დავუკავშირდები, მაგრამ რამდენად ეფექტური იქნება მისი კომპეტენციის ეჭვქვეშ დაყენება? თან ტელეფონით? არ ვიცი.

ჯანმრთელობა ყველაზე მთავარია, შენ იყო კარგად და ფულს ჩივი?-მეკითხება დედაჩემი და ჩემი პასუხია - კი, ვჩივი. ვასაჩივრებ მედიკამენტების ფასებს, ეჭვქვეშ ვაყენებ ნებისმიერი ქართველი ექიმის კომპეტენციას, ვჩივი იმ ხალხის მაგივრადაც, რომლებიც მიზერული ხელფასით ცხოვრობენ და ექიმების უნამუსო ყვლეფის მსხვერპლნი არიან და ვასაჩივრებ საზოგადოებას, რომელიც ხმას არ იღებს ამ ყველაფრის შესახებ.

Turning a blind eye

კიდევ ერთხელ მინდა მაღალი ამბიციების მქონე სკოლებზე ვისაუბრო. კარგად რეკლამირებულ სკოლებზე, მარკეტინგულად გამართლებული ბუკლეტების მქონე სკოლებზე, სკოლებზე, რომლებზეც საშუალო სტატისტიკურ მშობლებს არ მიუწვდებათ ხელი მაგრამ მთელი ცხოვრება საკუთარ თავს დაადანაშაულებენ რომ ბავშვებს "ასეთ მაღალპროფესიონალურ" სკოლებში "ასეთ მაღალმორალურ პედაგოგებთან, ასეთი ბრწყინვალე განათლება" ვერ მისცეს.

ოჰ, როგორი ამბიციურები არიან ეს სკოლები. სპეციალური "პედაგოგთა ვორკშოპები" აქვთ, თანამედროვე სტილის თამაშებს აწყობენ "როგორი გვინდა რომ ჩვენი სკოლა იყოს". პედაგოგები ჯგუფებად იყოფიან და ფურცლებზე წერენ როგორი უნდა იყოს სკოლა.

"მოსწავლეებს უნდა მივცეთ ჰოლისტური განათლება"
"სკოლა უბრალოდ სასწავლო დაწესებულება კი არ უნდა იყოს, არამედ ადგილი, სადაც ბავშვებს სწორ პიროვნებებად აღვზრდით" ,
"ჩვენ არა მხოლოდ უნდა მოვამზადოთ მოსწავლეები გამოცდებისთვის, არამედ მივცეთ ცოდნა, რასაც ყოველდღიურ ცხოვრებაში გამოიყენებენ"
"პედკოლექტივი უნდა იყოს როგორც ერთი მთლიანი ორგანიზმი, რომელიც ერთ მიზანს ემსახურება, არ უნდა იყვნენ ე.წ. ცუდი და კარგი პოლიციელები, თუ რაიმე არასწორი ხდება, ყველა პედაგოგმა უნდა მისცეს მოსწავლეს შენიშვნა"
"ბავშვებს უნდა მივცეთ 21 საუკუნისთვის საჭირო უნარჩვევები"

ეს მოკლე ჩამონათვალია იმ პედაგოგიურად გამართლებული იდეების, რაც ამ ვორკშოპებზე შეიძლება მოისმინო. დიახ, ვორკშოპებზე და მხოლოდ ვორკშოპებზე (ან შეიძლება მასწავლებლის დირექციასთან პირისპირ საუბარში). ყოველდღიური რეალობა კი სულ სხვანაირია. ეს არის ნიღაბი, რომელსაც პედაგოგები 2 კვირაში ერთხელ, რამოდენიმე საათით მოირგებენ ხოლმე. არა მარტო პედაგოგები. ყველა დასაქმებული პიროვნება ირგებს ამ ნიღაბს, მორალურად სწორი პიროვნების ნიღაბს. რა ხდება სინამდვილეში ასეთ სკოლებში?

არაფერი განსხვავებული სხვა სკოლებისგან. სწავლების მეთოდები ისევ ისეთია როგორც სხვა ყველა სკოლებში ბოლო ათწლეულების განმავლობაში. პედაგოგები ისევ ისე უკრავენ ტაშს და და "ბრავო"-თი ეგებებიან დირექციის ყველა გამოსვლას და იდეას, ისევ ისე კვდებიან სიცილით დირექტორის უხეირო ხუმრობებზე, და ისევ თამაშობენ "კარგ და ცუდ პოლიციელს".

შარშან მქონდა შემთხვევა. წესით სკოლებში მოწევა აკრძალულია. ყოველთვის, როდესაც ვხედავდი მოსწავლე ეწეოდა, სიგარეტს ვაგდებინებდი და დირექციაში შემყავდა. პირველი სემესტრის ბოლოს უცებ მოსწავლეები აბუნტდნენ. "თქვენამდე 10 მასწავლებელი გამოდის, ხედავს რო ვეწევით და არაფერს გვეუბნება და თქვენ ჩაშვებით ცდილობთ ქულები დაიწეროთ დირექციასთანო". ეს ჩემი პირველი ე.წ. "reality check" იყო იმ ზღაპრული სამყაროდან, რომელიც ამ მაღალ-ამბიციურმა სკოლამ დასახა მუშაობის დაწყების დღიდან.

მეორე მსგავსი სიტუაცია უკვე წელს დამხვდა. აღმოჩნდა რომ 3-4 მოსწავლეს ექსკლუზიურად დართეს მოწევის უფლება სკოლის უკანა ეზოში (რათქმაუნდა მშობლების მოთხოვნით, რადგან მშობლები ჩვენი ფინანსური უზრუნველყოფის ძირითად წყაროს წარმოადგენენ, სისულელეა მათ მოთხოვნეს არ დაეთანხმო) და აღმოვჩნდი საკმაოდ რთული მორალური დილემის წინაშე:

როდესაც სკოლის უკანა ეზოში დგას 2 მოსწავლე და ეწევა. ერთს უფლება აქვს მოწევის, ხოლო მეორეს არა. როგორ მოვიქცე? ერთი დირექციას შევუყვანო და მეორემ წყნარად გააგრძელოს მოწევა? და იმ ვორკშოპებზე დასახელებულ "თანასწორობის პრინციპს" რაღა ვუყოთ მაშინ?

ამ კითხვით დირექციას რომ მივმართე ასეთი რამ მითხრეს:
-მოდი, შენ არაფერი არ უთხრა, ჩვენ გვითხარი და მერე ჩვენ გავარკვევთ.
აი აქ კი დავიბენი. რას ნიშნავს არაფერი არ უთხრა? მე რა, ჩუმი ენის მიმტანად ვიქცე? და ჩემი პირადი ღირებულებები და ჩემი მორალი? არა, ენის მიმტანად ვერ ვიქცევი, აბა რა ვქნა? არაფერი? ვითომც არ მინახია? და ჩემი პირადი შეხედულებები აღზრდის პრინციპებზე? პედაგოგიური ეთიკა?

მოკლედ რატომ ვწერ ახლა ამას. ეს სიტუაციაა რაშიც ვცხოვრობთ ყოველდღიურად. "მე ვიყო კარგად" პრინციპით, "არ მაწყობს-ვერ ვხედავ" პრინციპით. არა მარტო სკოლებში, ყველგან, ნებისმიერ დაწესებულებებში, სამთავრობო თუ არასამთავრობო. განათლების, სამედიცინო, IT თუ ნებისმიერ სხვა სფეროებში და ვერც ვადანაშაულებ ვინმეს. იმისთვის რო გადარჩე, იმისთვის რომ ოჯახი არჩინო საჭიროა დაიცვა ეს დაუწერელი კანონი რასაც "Turning a blind eye" ჰქვია.

"დინოზავრები ვერ შეეგუვნენ და გადაშენდნენო" მეუბნებიან ერთნი, "სადაც ხარ იქაური ქუდი დაიხურეო" - მეორენი და არ ვიცი როგორ მოვიქცე, რისი გაკეთება შეიძლება მოხერხდეს. დავიბენი.

ერთ სიმღერას დავდებ ეპილოგად:
This is a message to persons unknown
Persons in hiding. Persons unknown
Survival in silence
Isn't good enough no more
Keeping your mouth shut head in the sand
Terrorists and saboteurs
Each and every one of us
Hiding in shadows persons unknown
Hey there Mr. Average
You don't exist you never did
Hiding in shadows persons unknown
Habits of hiding
Soon will be the death of us
Dying in secret from poisons unknown.

ვაკანსია "ინოვაციური განათლების ცენტრში", პროექტი "კოდალა" ანუ How things are done in Georgia

დიდი ხანია ამ ისტორიაზე დაწერას ვაპირებ და როგორც იქნა მოვიცალე.

ისტორიის დასაწყისი ბანალურია: გამოქვეყნდა ვაკანსია ქიმიის ონლაინ გაკვეთილების შემქმნელზე, გავაგზავნე სივი, დამიკავშირდნენ - უფრო სწორად კი არ დამიკავშირდნენ, პირველი "გამოცდა" მომიწყვეს. დამიკავშირდნენ მაილზე და მაცნობეს დანიშნულების ადგილი და დრო, როდესაც უნდა გამოვცხადებულიყავი. სწორედ მაშინ, რამოდენიმე დღის განმავლობაში, ინტერნეტთან წვდომა არ მაქონდა. როდესაც ბოლო-ბოლო ჩემს მაილთან მივაღწიე, აღმოჩნდა რომ უკვე დაგვიანებული ვიყავი და დანიშნულების ადგილას გუშინ უნდა გამოვცხადებულიყავი. გრძელი ბოდიშის მოხდის მაილი თითქმის უკვე დასრულებული მქონდა რომ ახალი მაილი მომივიდა რომელშიც "კიდევ ერთ შანსს მაძლევდნენ" თუკი ნახევარ საათში მივიდოდი ოფისში. მოკლედ თავქუდმოგლეჯილი გავვარდი და მივასწარი. მომცეს ინსტრუქციები, თუ როგორ კეთდება ეს ონლაინ გაკვეთილები.

პირველი აუცილებელი პირობაა Open-sankore ოპენსორს პროგრამა, რომელიც შექმნილია საფრანგეთში, აფრიკის ქვეყნებში განათლების გასავრცელებლად (მე ისიც არ ვიცოდი ელექტროენერგია თუ გაავრცელეს ჯერ აფრიკაში და თურმე სადახარ, ამათ უკვე სპეციალური საგანმანათლებლო პროგრამებიც დაუწერიათ უკვე). მოკლედ პროგრამის მიზანია "ჩაანაცვლოს" დაფა და ცარცი. ამისთვის კომპიუტერს უერთებ რაღაც ტაბლეტის და ელექტრონული დაფის ჰიბრიდს (ჩვენს შემთხვევაში ეს არის bamboo pen), ხოლო სანკორის მიზანია ჩაიწეროს ვიდეოდ ნებისმიერი რამე, რასაც ამ დაფაზე წერ და საუბრობ.

პირველი რაც გამიკვირდა ეს იყო: და რა არის ამაში ინოვაციური? დაფაზე წერა და ახსნა საუკუნეების განმავლობაში გამოიყენებოდა სწავლების მეთოდად და ახლა, 21 საუკუნეში, თუკი გაქვს ისეთი ფანტასტიური მოწყობილობა, როგორიცაა კომპიუტერი რაღა საჭიროა ისევ დაფის და ცარცის სიმულაცია გააკეთო? ეს ხომ ველოსიპედის თავიდან გამოგონებაა?

მეორე: რაც შეეხება პროგრამა, Open-sankore საოცრად მოუხერხებელი და საშინლად არასტაბილური პროდუქტია,ყოველი 3-4-წუთიანი სესიის შემდეგ "ეკიდება", საერთოდ არ გავს მზა პროდუქტს. არ აქვს არანაირი დოკუმენტაცია, ან თუ აქვს საკმაოდ მოხერხებულად არის დამალული.

მესამე: bamboo pen საკმაოდ რთულად სახმარი, რთულად დასაკონფიგურირებელი მოწყობილობაა. მართალია მასთან მიჩვევა შეიძლება დროთა განმავლობაში და ფასთან შედარებით ხარისხი რელევანტურია მაგრამ შეხამება Open-sankore + Bamboo pen ერთ დიდ "No no" ფაქტორს წარმოადგენს. საკმაოდ რთულია წერა, გადართვა ბეჭდვის რეჟიმიდან-ხაზვის რეჟიმზე/წერის რეჟიმზე საკმაოდ ხანგრძლივი პროცესია ამიტომაც გაკვეთილის ახნისას საკმაოდ დიდი პაუზები რჩება, რაც ონლაინ გაკვეთილს უინტერესოდ და მოსაწყენად აქცევს.

ამგვარი მეთოდით გაკეთებული გაკვეთილები შეგიძლიათ იხილოთ საიტზე http://kodala.ge სადაც გაკვეთილები ბიოლოგიასა და მათემატიკაში უკვე განთავსებულია.

დასკვნა: ყოველთვის, როდესაც რაღაც კეთდება, ვსვამ კითხვას რა მიზანი აქვს ამ საქმეს, რას ემსახურება? ხოდა დავუსვი ჩემს თავ კითხვები.

რატომ ქვია ამ საიტის შემქმნელ ცენტრს "განათლების ინოვაციური ცენტრი"? - ფაქტია რომ არანაირი ინოვაციური აქ არ კეთდება და ვიპოვე პასუხიც: სიტყვათაშეხამება "განათლება" და "ინოვაცია" საკმაოდ მარკეტინგული და კონკურენტნარიანია, შესაბამისად მარტივია გრანტების მოპოვება.

რა მიზანია აქვს ამ საიტს?მოსწავლეების განათლებისთვის ხელის შეწყობა? - ფაქტია, რომ არც ერთი თინეიჯერი არ დაჯდება და არ უყურებს 12 წუთიან ბიოლოგიის გაკვეთილებს, სადაც უხერხული პაუზების რაოდენობა ჯამში 5 წუთამდე აღწევს.

აღწევს თუ არა ცენტრი მიზანს რომ სწავლა სახალისო პროცესი გახადოს? - ფაქტია რომ არა. თუკი ერთ ვიდეოს მაინც უყურებთ რომ არაფერი სახალისო არ არის იმაში, თუ როგორ წვალობს მასწავლებელი ამ მოუხერხებელი პროდუქტებით რამე შექმნას. ეს, პრინციპში, 12-13-წუთიანი, ადამიანის წვალების ამსახველი ვიდეოები უფრო არის, ვიდრე საგანმანათლებლო. შეგიძლია წარმოიდგინო როგორ ზის უკან მასწავლებელი და როგორ ცდილობს, Bamboo pen-ის მოუხერხებელი პასტით, ლამაზი ასოები გამოიყვანოს დაფაზე.

და ბოლო შეკითხვა: აბა რატომ კეთდება? მხოლოდ იმისთვის რომ გაკეთდეს? გრანტები აღებული აქვთ უკვე?

საგანმანათლებლო სასკოლო ღონისძიებები - სწავლა თამაშით.

სიმაღლისდამიხედვით ჩამწკრივებული ბავშვები ნახევარწრეს ქმნიან. შემდგომ ამ ნახევარწრიდან სათითაოდ გამოდიან მოსწავლეები და ლექსებს ამბობენ. "ჰეი თქვენ არაგველებო" -გაჰყვირის ერთი მოსწავლე, "დაბადებულა თურმე ქართველი"- ბანს უწყობს მეორე. პატარა პროზაული ჩანართებიც გამოჩნდება აქა-იქ სადაც დიად წინაპართა უკვდავი სისხლით მორწყულ მუჭისოდენა მიწაზეა საუბარი. შემდგომ ნახევარწრე უკან დაიხევს, კედლებზე აეკვრებიან. ამ ნახევარწრიდან ორი ახალგაზრდა გადმოხტება და ერთ კაი დავლურს ჩამოუვლის. შემდეგ ერთი გიტარასაც დაამღერებენ გულიანად.

ეს ის სურათია, რაც დღეს სკოლაში მისულს დამხვდა, და რაც გუშინ სკოლაში მისულს დამხვდა, და რაც შარშანწინ სკოლაში მისულს დამხვდა, და რაშიც ხუთიოდე წლის წინ მეც მიმაღებინეს მონაწილეობა.

საგანმანათლებლო სასკოლო ღონისძიებებს უწოდებენ ამ სპექტაკლებს. "გრძნობით წაიკითხე, ლექსია თუ ამბავს ყვები? ხომ უნდა იგრძნო ლექსი?", "ხელები გაშალე", "წელში გაიმართე და თავი ასწიე", "დარბაზს შეხედე" - უკნიდან ისმის "კონცერტმაისტერის" შენიშვნები.

ოჰ, უყვართ ასეთი "კონცერტები" ქართველებს. მშობლებსაც დაიბარებენ. ტორტსაც კი იყიდიან ამ დღის აღსანიშნავად.

"ბავშვებში პატრიოტული სულის გაღვივება" და "ქართული თვითმყოფადობის ჩანერგვა"-ასე ხსნიან ამ სამარცხვინო ტაშფანდურას პედაგოგები და დირექცია.

-კარგია, ბავშვებიც ერთობიან, ახალსაც სწავლობენ, ქართული თვითშეგნება უყალიბდებათ და ჩვენც გავერთობით ბოლო-ბოლო. სწავლა სახალისო პროცესი უნდა იყოს. დღის ბოლოს პატარა ტკბილი სუფრაც გავშალოთ, კარგი იქნება.

-აბა რამდენი ხართ მარხვაზე? -წამოხტება ვინმე აქტივისტი პედაგოგი -ვინმე უტორტოდ არ დაგვრჩეს, სამარხვოც უნდა ვიყიდოთ.

გაიტანეთ ეგ თქვენი პატრიოტულ-მამულიშვილური სულისკვეთება სკოლებიდან, გაიტანეთ ეგ თქვენი რუსთაველი, თავის თამარიანად და გორგასლიანად სკოლებიდან, გაიტანეთ ეგ თქვენი პატარა კახი, გრიგოლ ხანძთელი, აბო ტფილელი თავის სამარხვო ტორტებიანად სკოლებიდან.

მოვუწოდებ ყველა ახალგაზრდას. სადმე, ქალაქგარეთ, დიდი კომუნა ავაშენოთ. ხინკლებით, სამარხვო ტორტებით, ღვინით, ჩურჩხელებით და "ქართული სტუმართმოყვარეობით" მოვამარაგოთ. რამოდენიმე გიტარა დავტოვოთ. სადმე კუთხეში "დამკვრელები" დავსხათ და იქნება რამენაირად ეს სკოლებში შეყუჟული ხალხი მაინც გავიტყუოთ რომ აღარასოდეს, აღარასოდეს, აღარასოდეს, აღარასოდეს, აღარასოდეს, აღარასოდეს, აღარასოდეს, აღარასოდეს, აღარასოდეს, აღარასოდეს, აღარასოდეს ჰქონდეთ შესაძლებლობა ტვინი გამოურეცხონ ჩვენს შვილებს თავიანთი ფსევდოპატრიოტული შეხედულებებით

I'm as MAD as HELL
and I'm NOT going to take this ANYMORE!"
THINGS have GOT to CHANGE my friends!!!!!! (c) Network